(Dân trí) - Hơn một thập niên sau khi Qatar gây bất ngờ vì được quyền đăng cai World Cup 2022, sự kiện bóng đá lớn nhất hành tinh đã giúp quốc gia nhỏ bé gia tăng vị thế chính trị trong khu vực và trên thế giới.
NHỮNG THÀNH CÔNG CỦA QATAR TỪ "VÁN BÀI" WORLD CUP 2022
Hơn một thập niên sau khi Qatar gây bất ngờ vì được quyền đăng cai World Cup 2022, sự kiện bóng đá lớn nhất hành tinh đã giúp quốc gia nhỏ bé gia tăng vị thế chính trị trong khu vực và trên thế giới.
Qatar đã có mọi thứ họ muốn từ World Cup 2022 (Ảnh: AFP).
Vào năm 2010, việc Qatar giành quyền đăng cai tổ chức World Cup năm 2022 đã làm bùng nổ nhiều tranh cãi gay gắt.
Qatar lúc đó là một quốc gia ở vùng sa mạc nắng nóng khắc nghiệt, cơ sở vật chất cũ kỹ, sân vận động xuống cấp, số lượng khách sạn ít ỏi và không có kinh nghiệm về du lịch... Những điều này đặt ra nhiều câu hỏi như việc liệu quốc gia nhỏ bé ở vùng Trung Đông có thể đăng cai tổ chức giải bóng đá lớn nhất hành tinh hay không.
Bất chấp hơn một thập niên bị chỉ trích, Qatar đã trỗi dậy mạnh mẽ hơn bao giờ hết sau một loạt dự án xây dựng quốc gia "có một không hai".
12 năm sau khi giành được quyền đăng cai giải đấu, với số tiền đầu tư hơn 220 tỷ USD, quốc gia giàu khí đốt này đã làm được những gì như họ và thế giới mong đợi: chào đón những cầu thủ hàng đầu thế giới cùng hơn một triệu người hâm mộ bóng đá cuồng nhiệt từ khắp nơi trên thế giới trong một hình ảnh và vị thế tốt nhất.
Qatar hiện có 8 sân vận động, trong đó có 7 sân vận động mới với tất cả đều được lắp điều hòa để phục vụ giải đấu bóng đá này. Họ cũng có 20.000 phòng khách sạn mới, 1 đường tàu điện ngầm cùng gần 2.000km đường mới, đỉnh cao của một thập kỷ xây dựng và đầu tư không ngừng nghỉ!
Theo tính toán của công ty Statista (Đức), nếu cộng tổng các chi phí, bao gồm chi phí xây dựng các sân vận động mới và cải tạo các sân vận động hiện có cũng như số tiền chi cho cơ sở hạ tầng, World Cup năm nay ở Qatar cho đến nay là kỳ World Cup đắt giá nhất mọi thời đại.
Theo các chuyên gia, World Cup 2022 không chỉ giúp thúc đẩy sự phát triển vượt bật của Qatar với những trung tâm mua sắm hào nhoáng hay sân bay đẳng cấp thế giới, mà còn thúc đẩy tầm ảnh hưởng và vị thế của nước này trong khu vực và cả thế giới.
NÂNG TẦM VỊ THẾ CHÍNH TRỊ
Bất chấp phản ứng và tranh cãi về nhiều vấn đề trước ngày khai mạc, giải đấu lần này đã chứng kiến sự góp mặt của một số chính trị gia cao cấp nhất của khu vực Trung Đông và phương Tây.
Qatar lắp điều hòa cho 8 sân vận động tổ chức World Cup 2022 (Ảnh: AP).
Vào đêm khai mạc World Cup 2022 tại sân vận động Al Bayt, Thái tử Ả Rập Xê Út Mohammed bin Salman và Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sissi, lãnh đạo của hai quốc gia Arab láng giềng mà vài năm trước còn dẫn đầu nỗ lực phong tỏa, cô lập Qatar đã ngồi cạnh Tiểu vương Tamim bin Hamad Al Thani của nước chủ nhà.
Trong bài phát biểu khai mạc World Cup 2022, Tiểu vương bin Hamad Al Thani ca ngợi truyền thống bao dung và đoàn kết trong khu vực. "Thật tuyệt vời khi chúng ta có thể gác lại những điều gây chia rẽ để cùng ở đây vinh danh tính đa dạng và những điều tích cực giúp chúng ta gắn kết", Tiểu vương Qatar nhấn mạnh.
Chính sự xuất hiện của Thái tử Ả Rập Xê Út và Tổng thống Ai Cập, hai nước được ví như "anh cả" trong khu vực, phần nào cho thấy Qatar đã tiến xa trong nỗ lực cải thiện vị thế chính trị của mình và đẩy lùi tất cả những mâu thuẫn giữa các bên.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cũng dự buổi lễ khai mạc dù đội tuyển nước ông không giành được tấm vé vào vòng chung kết World Cup 2022.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng có bài phát biểu kêu gọi mọi người "hãy mở lòng hơn với Qatar", nói rằng "không nên chính trị hóa thể thao". Tổng thống Pháp đã nhắc lại một bức thư của FIFA vào đầu tháng này, trong đó Chủ tịch Gianni Infantino nói với các đội tuyển dự World Cup rằng "hãy gắn bó với bóng đá và tránh đưa ra những bài học về rao giảng đạo đức".
Chủ tịch FIFA trước đó cũng nhấn mạnh về việc Qatar đã nỗ lực và cầu thị để hiện thực hóa giấc mơ đăng cai sự kiện bóng đá lớn nhất hành tinh. Ông đồng thời phản bác những chính trị gia châu Âu thời gian qua lên án vấn đề nhân quyền ở Qatar, cho rằng bản thân người châu Âu "cần thêm 3.000 năm hối lỗi" trước khi nghĩ đến chuyện "rao giảng đạo đức".
Thành viên Nghị viện châu Âu (EP) Marc Tarabella đánh giá những cải cách của Qatar trong hành trình chuẩn bị World Cup 2022 có thể trở thành "hình mẫu tốt cho những láng giềng khu vực".
Và thực tế đã cho thấy, thay vì chứng kiến một phong trào tẩy chay với danh nghĩa nhân quyền của phương Tây với Qatar như đồn đoán, World Cup 2022 ở Qatar đã chào đón rất nhiều quan chức cấp cao của phương Tây đến tham dự.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã dự khán theo dõi trận đấu giữa Mỹ và Xứ Wales hôm 13/11. Ngoại trưởng Bỉ Hadja Lahbib đã có mặt để cổ vũ cho đội tuyển quốc gia. Ngoại trưởng Anh James Cleverly cũng đã đến Doha.
Qatar từ lâu vấp phải chỉ trích lạm dụng lao động nhập cư; thái độ đối với quyền của người đồng giới (LGBT). Ở bên ngoài, Qatar bị cản trở bởi sự phong tỏa kéo dài hàng năm của các nước láng giềng vùng Vịnh, dẫn đầu là Ả Rập Xê Út và được chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump lúc bấy giờ ngầm ủng hộ.
Nhưng Qatar đã đánh bại tất cả để vươn mình lên nhờ sự khôn khéo đáng kinh ngạc về địa chính trị, không chỉ với giấc mơ World Cup mà cả về chiến lược tổng thể, đảm bảo ràng buộc lợi ích với nhiều bên để duy trì vị thế quốc gia.
"Qatar đã quyết định học cách chạy xe ở làn cao tốc và họ có thừa tiền để thành công", Simon Chadwick, chuyên gia về kinh tế thể thao và địa chính trị tại Trường Kinh doanh Skema ở Pháp, nói về cách quốc gia Trung Đông hiện thực hóa giấc mơ World Cup.
Theo chuyên gia về Trung Đông của Viện Baker của Mỹ, ông Kristian Ulrichsen, tiếng nói của Qatar càng có thêm trọng lượng với phương Tây trong thời gian qua vì tác động từ xung đột Nga - Ukraine lên an ninh năng lượng thế giới. Trước đó, quốc gia nhỏ bé này cũng khẳng định vai trò ngoại giao con thoi trong những vấn đề khu vực như thỏa thuận hạt nhân Iran và cuộc khủng hoảng Afghanistan.
"Tôi nghĩ rằng họ sẽ tiếp tục đóng một vai trò ngoại giao quan trọng trong khu vực, đặc biệt là đối với Iran nếu không có bước đột phá nào trong đàm phán hạt nhân", chuyên gia này nói thêm. Ông Ulrichsen cũng cho biết, Doha là một nhân tố ngoại giao quan trọng khi Mỹ rút khỏi Afghanistan vào năm 2021.
ĐÒN BẨY KINH TẾ
Không chỉ giúp Qatar gia tăng vị thế địa chính trị, World Cup 2022 còn mang lại nhiều lợi ích kinh tế cho nước này.
Một trong những ngành xuất khẩu thành công nhất của Qatar, tập đoàn truyền thông beIN Media Group, nổi tiếng với chi nhánh phát sóng thể thao quốc tế nhưng cũng là chủ sở hữu của hãng phim Miramax của Hollywood, đã được nhiều nhà đầu tư Mỹ và Ả Rập Xê Út tiếp cận, quan tâm đến việc mua cổ phần của công ty.
Đồng thời, một nguồn tin thân cận với các cuộc đàm phán cho biết, các nhà đầu tư Mỹ cũng quan tâm đến việc mua cổ phần của câu lạc bộ Paris Saint-Germain của QIA (Qatar Investment Authority), quỹ đầu tư thuộc nhà nước Qatar. Hiện tại, câu lạc bộ giàu có này có giá trị ước tính khoảng 3 tỷ euro.
Hàng triệu du khách khắp nơi trên thế giới đổ về Qatar để xem World Cup 2022 (Ảnh: Reuters).
Ở cấp độ nhỏ hơn, World Cup chính là cơ hội để hàng nghìn người dân sống ở Qatar, chủ yếu là người nhập cư, có thể kiếm được khoản tiền lớn.
Khu bếp của nhà hàng Al Admahyah lúc nào cũng bận rộn. Từ lúc World Cup diễn ra, khách lúc nào cũng tấp nập. Nhà hàng cũng đưa thêm nhiều thức đơn mới để phù hợp với các vị khách quốc tế. Các nhà hàng được mở 24/24h nên doanh thu cũng tăng đột biến. "Chúng tôi đã phải thuê thêm nhân viên, đầu bếp, có thêm món mới mỗi ngày. Giá mà World Cup cứ kéo dài mãi thì tốt biết mấy", anh Mohamed Alali, quản lý nhà hàng Al Admahyah cho hay.
Những ngày này, ở khu chợ truyền thống Souq Waquif, cổ động viên đổ về đây lúc nào cũng đông, nên các tiểu thương cố gắng trang hoàng quán xá để thu hút khách.
Nhiều tài xế công nghệ cũng tăng ca để cố gắng có thêm thu nhập. Trong khi đó, lượng đặt phòng khách sạn tại Qatar đã đạt con số kỷ lục lên tới 30.000 phòng, 43.000 giường ở 128 khách sạn.
Theo tính toán của Capital Economics, nếu 1,5 triệu khách đến Qatar ở lại 10 ngày và chi 500 USD mỗi ngày, nước này sẽ thu được 7,5 tỷ USD, con số được kỳ vọng khoảng 20 tỷ USD, bằng 10% GDP của nước này. Và theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo kinh tế Qatar sẽ tăng trưởng 3,4% năm 2022 nhờ World Cup.
Trong năm 2023, quốc gia nhỏ bé ở Trung Đông còn đăng cai tổ chức vòng chung kết bóng đá Asian Cup 2023 và xa hơn nữa là đại hội thể thao châu lục Asian Games 2030.
Giới chức Qatar đã bắt đầu thảo luận về khả năng xin đăng cai tổ chức một sự kiện thể thao quan trọng khác: Olympic mùa hè 2036 nhằm phát huy những hạ tầng thể thao và thành quả phát triển đô thị mà họ đã dốc tiền xây dựng trong hơn một thập kỷ qua cho World Cup 2022 này.
Nhiều chuyên gia đã đúng khi nói rằng, không cần biết Brazil, Argentina hay bất kỳ quốc gia nào đó hay ai đó nâng cúp vào tháng tới, Qatar đã là "nhà vô địch" của World Cup 2022.
Thanh Thành
Theo Politico, Bloomberg
