Nên tắm nước lạnh hay nước ấm sau tập thể dục?

Nam Phương

(Dân trí) - Sau khi tập gym, chạy bộ, để xả cơ, để cơ không bị căng, không mỏi mệt nhiều người chọn cách tắm nước lạnh. Tuy nhiên, theo bác sĩ đây không phải là giải pháp tối ưu và cũng có tác dụng ngoài ý muốn.

PGS.TS Võ Tường Kha, Giám đốc Bệnh viện Thể thao Việt Nam cho biết trong y học thể thao, việc chườm (ngâm) lạnh được áp dụng cho các trường hợp chấn thương và hồi phục. 

Cụ thể, với chấn thương cấp tính trong vòng 72 giờ đầu, chườm (ngâm) lạnh là liệu pháp nhiệt trị liệu của vật lý trị liệu, phục hồi chức năng. Đây là một nội dung của nguyên lý PRICE (Pressure, Ice, Compression, Elevation). Nó có tác dụng giảm đau, chống viêm, giảm phù nề, chống co cơ tiếp diễn khi chấn thương trong vòng 72 giờ đầu.

Nên tắm nước lạnh hay nước ấm sau tập thể dục? - 1

Cũng theo TS Kha, ngâm lạnh ở nhiệt độ sâu thậm chí âm độ C cũng là một trong nhiều liệu pháp giúp phục hồi thể lực sau tập luyện, thi đấu, đặc biệt tại những giải thể thao mà các trận đấu diễn ra liên tục, dày đặc. 

Tuy nhiên, liệu pháp lạnh cũng có những tác dụng không mong muốn. Cụ thể, ngâm mình trong nước lạnh thường xuyên làm giảm khả năng thích ứng của cơ với việc rèn luyện sức mạnh. Một số trường hợp có thể có nguy cơ khởi phát bệnh tim mạch hoặc huyết áp cao tiềm ẩn, thậm chí bị ngừng tim hoặc đột quỵ đặc biệt nếu bạn ngâm mình trong bồn nước đá quá lâu. 

Tác dụng không mong muốn hay gặp nữa là bỏng da, cảm giác tê hoặc ngứa ran, có thể gây đỏ và kích ứng da, có thể gây ra tổn thương ngay lập tức (bao gồm cả tê cóng trong trường hợp nghiêm trọng). 

"Do đó, liệu pháp lạnh tại chỗ không bao giờ được áp dụng lâu hơn 30 phút và phải theo dõi tình trạng toàn vẹn của da trong suốt quá trình", TS Kha nhấn mạnh.

Theo ông, với người bình thường sau khi tập gym, chạy bộ, tập yoga thì có thể tắm nước lạnh. Tuy nhiên chỉ nên tắm nước lạnh khi nghiêm túc thực hiện được những nguyên tắc cơ bản sau. 

Cụ thể, độ lạnh của nước giảm dần cho người mới luyện tập, tránh giảm nhiệt độ quá sâu, đột ngột. Thời gian ngâm/chườm lạnh cục bộ không quá 30 phút và cho toàn thân không quá 3 phút. Đồng thời phải đảm bảo bản thân không có bệnh lý huyết áp, tim mạch cấp tính. 

Bạn có thể tắm nước lạnh để xả cơ, để cơ không bị căng, không mỏi mệt sau khi tập thể dục. Tuy nhiên, đây không phải là giải pháp tối ưu và cũng có tác dụng ngoài ý muốn đặc biệt với người có bệnh lý huyết áp, tim mạch... Tùy thuộc tình trạng thể lực, trình độ và thời gian tập luyện thể dục thể thao, thời tiết khí hậu mà chọn tắm ấm hay lạnh sau khi tập thể thao, TS Kha cho biết. 

Theo đó, đối với vận động viên, người khỏe mạnh, sau khi tập xong, lau mồ hôi, có thể đi tắm ngay. 

Với người bình thường hay vận động viên nghiệp dư, sau khi lau mồ hôi có thể tắm bằng nước nước ấm (5-10 phút) - lạnh dần (2-3 phút) - ấm (5-10 phút) luân phiên. Tổng thời lượng là 20-30 phút.

Theo TS Kha, các biện pháp hồi phục thể lực được sử dụng bao gồm âm thanh trị liệu, nhiệt trị liệu, quang trị liệu, thủy liệu pháp, phục hồi tích cực bằng vận động thể lực, liệu pháp căng giãn cơ, liệu pháp nén ép cơ bắp, xoa bóp, dược trị liệu (thực phẩm chức năng, thuốc đông y dùng xông ngoài và uống trong), các phương pháp không dùng thuốc của y học phương đông (châm cứu, bấm huyệt dưỡng sinh, yoga, thiền...). Trong đó, ngâm lạnh ở nhiệt độ sâu thậm chí âm độ C, là liệu pháp nhiệt trị liệu để phục hồi thể lực sau tập luyện, thi đấu.  

Thư giãn- giảm căng thẳng, ngủ, nghỉ đầy đủ, dinh dưỡng, nước uống cân bằng hợp lý, kịp thời là phương pháp chủ yếu đẩy nhanh quá trình hồi phục thể lực.