Dân sinh
Fica
DTiNews10 điều thú vị về oxy - vật chất lúc dư thừa, lúc lại khan hiếm khó hiểu
(Dân trí) - Oxy luôn chiếm 21% thể tích không khí xung quanh chúng ta, nhưng chỉ cần thiếu oxy vài phút, con người sẽ bắt đầu chết dần.
Oxy là một trong những loại vật chất được biết đến nhiều nhất trên hành tinh, phần lớn là vì nó rất quan trọng đối với sự tồn tại của chúng ta.
Nó là một phần quan trọng của bầu khí quyển và thủy quyển của Trái đất, được sử dụng cho mục đích y tế và có ảnh hưởng sâu sắc đến thực vật, động vật và kim loại.
Oxy là nguyên tử số 8 với ký hiệu nguyên tố O. Nó được Carl Wilhelm Scheele phát hiện ra vào năm 1773, nhưng ông đã không công bố công trình nghiên cứu của mình.
Do đó, người ta thường công nhận rằng Joseph Priestly mới là người đầu tiên công nhận oxy như một nguyên tố hóa học và mô tả chính xác vai trò của nó vào năm 1774.
Dưới đây là 10 sự thật thú vị về nguyên tố oxy.
1. Động vật và thực vật cần oxy để hô hấp. Quá trình quang hợp của thực vật thúc đẩy chu trình oxy, duy trì nó khoảng 21% trong không khí. Mặc dù khí cần thiết cho sự sống, nhưng quá nhiều oxy có thể gây độc hại hoặc gây chết người. Các triệu chứng của ngộ độc oxy bao gồm giảm thị lực, ho, co giật cơ và co giật. Ở áp suất thường, ngộ độc oxy xảy ra khi khí vượt quá 50%.
2. Khí oxy không màu, không mùi, không vị. Nó thường được làm sạch bằng cách chưng cất phân đoạn không khí hóa lỏng, nhưng nguyên tố này còn được tìm thấy trong nhiều hợp chất, chẳng hạn như nước, silica và carbon dioxide.
3. Oxy lỏng và rắn có màu xanh lam nhạt. Ở nhiệt độ thấp hơn và áp suất cao hơn, oxy thay đổi hình dạng của nó từ tinh thể đơn màu xanh lam sang màu da cam, đỏ, đen, và thậm chí là vẻ ngoài giống kim loại.
4. Oxy là một phi kim. Nó có độ dẫn nhiệt và điện thấp, nhưng độ âm điện và năng lượng ion hóa cao. Trong đó, các nguyên tử dễ dàng nhận được điện tử và hình thành liên kết cộng hóa trị.
5. Khí oxy thường tồn tại dưới dạng phân tử O2 hóa trị hai. Ozone, O3, là một dạng khác của oxy tinh khiết. Oxy nguyên tử, còn được gọi là "oxy đơn" cũng có trong tự nhiên, nhưng có xu hướng dễ dàng liên kết với các nguyên tố khác. "Oxy đơn" có thể được tìm thấy ở tầng trên của bầu khí quyển. Một nguyên tử oxy thường có số oxi hóa -2.
6. Oxy hỗ trợ quá trình đốt cháy. Tuy nhiên, nó không thực sự dễ cháy. Thay vào đó, oxy được coi là một chất oxy hóa, biểu hiện bằng quá trình sủi bọt khi tương tác hóa học, chứ không hề bốc cháy.
7. Oxy có tính thuận từ, có nghĩa là nó bị nam châm hút yếu nhưng không giữ được từ tính vĩnh cửu.
8. Khoảng 2/3 khối lượng cơ thể con người là oxy. Điều này làm cho nó trở thành nguyên tố dồi dào nhất có trong cơ thể người, nếu tính theo khối lượng. Phần lớn oxy trong đó là một phần của nước, H2O. Mặc dù có nhiều nguyên tử hydro trong cơ thể hơn nguyên tử oxy, nhưng chúng chiếm khối lượng ít hơn rất đáng kể. Oxy cũng là nguyên tố phong phú nhất trong vỏ Trái đất (khoảng 47% khối lượng) và là nguyên tố phổ biến thứ 3 trong Vũ trụ. Khi các ngôi sao đốt cháy hydro và heli, oxy trở nên dồi dào hơn.
9. Oxy bị kích thích là nguyên nhân tạo ra các màu đỏ tươi, xanh lục và vàng xanh của cực quang. Đó là phân tử có tầm quan trọng hàng đầu, trong việc tạo ra các cực quang sáng và đầy màu sắc.
10. Oxy là tiêu chuẩn trọng lượng nguyên tử (nguyên tử khối) cho các nguyên tố khác cho đến năm 1961 khi nó được thay thế bằng cacbon (12). Oxy được xem là một lựa chọn tốt cho tiêu chuẩn trước khi người ta biết nhiều về đồng vị của nó. Mặc dù có 3 đồng vị tự nhiên của oxy, nhưng hầu hết tồn tại dưới dạng là oxy- 16. Đây là lý do tại sao trọng lượng nguyên tử của oxy (15,9994) rất gần với 16. Trong đó, khoảng 99,76% oxy là oxy-16.
