Phương pháp dạy con hiệu quả hơn roi vọt

Vĩnh Ngọc

(Dân trí) - Nhiều bậc cha mẹ cho rằng đánh đòn là cách nhanh nhất và hiệu quả nhất để thay đổi hành vi của con trẻ. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy, trừng phạt thân thể gây hậu quả lâu dài.

Đánh đòn con trẻ luôn là một trong những chủ đề nuôi dạy con được tranh luận rộng rãi nhất. Mặc dù hầu hết các bác sĩ nhi khoa và chuyên gia nuôi dạy con cái không khuyến khích việc đánh đòn, nhưng đại đa số các bậc cha mẹ trên khắp thế giới thừa nhận đã từng đánh đòn con mình.

Đối với nhiều bậc cha mẹ, đánh đòn được coi là cách nhanh nhất và hiệu quả nhất để thay đổi hành vi của trẻ và họ cho rằng việc đó có tác dụng "trông thấy". Tuy nhiên, các nghiên cứu lại cho rằng, trừng phạt thân thể có hậu quả lâu dài đối với trẻ em.

Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp thay thế cho việc đánh đòn, thì dưới đây là những cách để kỷ luật con bạn mà không cần sử dụng hình phạt về thể chất.

Cho con một khoảng thời gian để bình tĩnh lại

Đánh trẻ vì hành vi sai trái sẽ gửi một thông điệp lộn xộn cho con bạn. Con bạn sẽ thắc mắc tại sao bố mẹ đánh chúng thì được nhưng chúng lại không được đánh anh chị em của mình.

Phạt một đứa trẻ trong "một khoảng thời gian chờ" có thể là một giải pháp thay thế tốt hơn nhiều. Khi được thực hiện đúng cách, "thời gian chờ" sẽ dạy cho con trẻ cách bình tĩnh lại, đây là một kỹ năng sống hữu ích.

Khi bạn muốn tạo cho con một khoảng thời gian để lấy lại sự bình tĩnh, hãy cố gắng yêu cầu con chờ đợi ở nơi yên tĩnh và trẻ không thể thu hút sự chú ý của bạn.

Nếu một đứa trẻ đang nổi cơn thịnh nộ thì thời gian chờ của chúng nên bắt đầu khi chúng đã bình tĩnh lại và có thể kiểm soát tâm trạng.

Tuy nhiên để khoảng thời gian "phạt" này có hiệu quả, trẻ cần có nhiều khoảng thời gian tích cực khác ở bên cha mẹ. Sau đó, khi chúng "hết giờ phạt", chúng sẽ bắt đầu học cách tự điều chỉnh, thể hiện cảm xúc của mình một cách thích hợp.

Tước đi đặc quyền

Bố mẹ đừng nên có suy nghĩ trừng phạt con để bắt chúng phục tùng, thay vào đó, phải làm sao để giúp con học cách đưa ra những lựa chọn tốt hơn cho tương lai. Điều này cần thực hành thường xuyên, vì thế, nếu con phạm sai lầm, hãy cho con thấy hậu quả là chúng sẽ mất đi một đặc quyền.

Ví dụ khi con không dọn phòng, bạn có thể cắt quyền xem TV của con trong một ngày; con không làm bài tập thì mất quyền đi chơi buổi chiều với bạn bè...

Nói rõ với con là khi nào con có thể lấy lại các đặc quyền. Thông thường, 24 giờ là đủ dài để dạy con bạn học hỏi từ sai lầm của mình.  

Hậu quả logic là một cách tuyệt vời để giúp những đứa trẻ đang vật lộn với các vấn đề hành vi cụ thể.  

Ví dụ, nếu con bạn không chịu ăn tối, đừng cho chúng ăn nhẹ trước khi đi ngủ. Hoặc nếu chúng từ chối dọn đồ chơi, không cho phép chúng chơi đồ chơi trong khoảng thời gian còn lại trong ngày. Liên kết hậu quả trực tiếp với vấn đề hành vi giúp trẻ thấy rằng việc làm sai trái của chúng sẽ gây hậu quả rõ ràng như thế nào.

Hậu quả tự nhiên cũng cho phép trẻ học hỏi từ những sai lầm của chính mình. Ví dụ, nếu con bạn nói rằng chúng sẽ không mặc áo khoác khi ra ngoài, hãy để chúng ra ngoài và cảm nhận sự lạnh giá của trời mùa đông. Khi chúng thấy lạnh, chúng sẽ biết là mình nên mặc áo khoác và học được từ sai lầm của chính bản thân.  

Phớt lờ hành vi sai trái nhỏ

Việc phớt lờ có chọn lọc thực sự có thể hiệu quả hơn so với đánh đòn. Điều này không có nghĩa là bạn nên làm ngơ nếu con bạn đang làm điều gì đó nguy hiểm hoặc không phù hợp. Nhưng bạn có thể bỏ qua hành vi mà con làm chỉ để tìm kiếm sự chú ý.

Khi con bạn cố gắng thu hút sự chú ý bằng cách rên rỉ hoặc phàn nàn, đừng đổ lỗi cho chúng. Hãy nhìn đi hướng khác, giả vờ như bạn không nghe thấy con nói nên không trả lời.

Sau đó, khi con đã cư xử tử tế hơn, lúc này hãy chú ý tới con. Theo thời gian, chúng sẽ học được rằng, cư xử đúng mực là cách tốt nhất để nhu cầu của chúng được đáp ứng.

Dạy con kỹ năng mới

Một trong những vấn đề chính của việc đánh đòn là nó không dạy con bạn cách cư xử tốt hơn. Đánh đòn con bạn khi chúng cư xử tồi tệ sẽ không dạy chúng cách bình tĩnh lại khi chúng tức giận.

Trẻ em sẽ được hưởng lợi từ việc học cách giải quyết vấn đề, quản lý cảm xúc và thỏa hiệp. Khi cha mẹ dạy con những kỹ năng này, nó có thể làm giảm đáng kể các vấn đề về hành vi của con cái. Bố mẹ nên nhớ rằng, sử dụng kỷ luật nhằm mục đích dạy dỗ, không phải để trừng phạt.

Phương pháp dạy con hiệu quả hơn roi vọt - 1

Đánh đòn con cái không phải cách dạy con hiệu quả (Ảnh: SMCP).

Phần thưởng cho hành vi tốt

Thay vì đánh đòn một đứa trẻ có hành vi sai trái, hãy thưởng cho chúng vì hành vi tốt. Ví dụ, nếu các con của bạn thường xuyên cãi nhau, hãy nói với con rằng chúng sẽ được khen thưởng nếu cư xử hòa thuận với nhau hơn.

Cung cấp cho con trẻ một động cơ để chúng hành xử đúng đắn có thể xoay chuyển hành vi sai trái nhanh chóng. Phần thưởng giúp trẻ tập trung vào những gì chúng cần làm để giành được đặc quyền, thay vì nhấn mạnh hành vi xấu mà chúng phải tránh.

Khi các con của bạn chơi với nhau vui vẻ, không cãi cọ, hãy nói cho con là bạn đã thấy điều đó để chúng thấy rằng việc tốt của chúng được bố mẹ ghi nhận.

Khi có nhiều trẻ em trong phòng, hãy dành sự quan tâm và lời khen ngợi nhiều nhất cho những trẻ tuân thủ các quy tắc và cư xử tốt. Sau đó, khi đứa trẻ khác bắt đầu cư xử đúng mực, hãy khen ngợi và chú ý đến chúng hơn.