Bài 1:

Dân khóc ròng vì xe "hổ vồ" chở cát hoành hành

Trung Thi

(Dân trí) - Những chiếc xe chở cát có trọng tải hàng chục tấn "cày xới" đường bê tông nông thôn của người dân xã Sơn Giang (H. Sông Hinh, Phú Yên) gây bức xúc và lo lắng mất an toàn giao thông.

Đường sá hư hỏng vì xe chở cát

Khốn khổ vì xe chở cát

Gần 3 tháng qua, cuộc sống của hàng trăm hộ dân xã Sơn Giang, huyện Sông Hinh bị đảo lộn gần như hoàn toàn, vì hàng ngày phải hứng chịu bụi bặm, tiếng ồn và tiềm ẩn tai nạn giao thông do đoàn xe "hổ vồ" chở cát tải trọng lớn liên tục hoạt động trên đường bê tông liên thôn.

Dân khóc ròng vì xe hổ vồ chở cát hoành hành - 1

Người dân xã Sơn Giang khốn khổ vì xe chở cát.

Sự việc diễn ra công khai, thời gian dài được người dân nhiều lần kiến nghị lên các cơ quan có thẩm quyền nhưng vẫn không được giải quyết dứt điểm, thậm chí có thời điểm còn phức tạp hơn.

Dân khóc ròng vì xe hổ vồ chở cát hoành hành - 2

Con đường nông thôn trước đây sạch đẹp, nay trở nên nhếch nhác, bụi bẩn.

Quá bụi vì xe chở cát, bà Nguyễn Thị Lan ở xã Sơn Giang đành phải trang bị một đường ống nước để tưới đẫm con đường trước nhà, nhằm giảm thiểu ô nhiễm.

"Từ trước tết đến nay xe chở cát loại siêu to chạy ầm ầm làm hư hỏng hết đường bê tông nông thôn của dân, rồi gây bụi bặm, ô nhiễm môi trường, dân ở đây "kêu" nhiều nơi thì họ có đem xe chở nước tưới được 2 - 3 lần/ngày, nhưng vẫn không ăn thua, dân đành phải trang bị bơm để tưới thêm" - bà Lan nói.

Dân khóc ròng vì xe hổ vồ chở cát hoành hành - 3

Người dân dùng nước để xịt đường, giảm bụi bẩn.

Ngoài việc ô nhiễm môi trường, người dân nơi đây còn lo về vấn đề mất an toàn giao thông và làm hư hỏng nhà cửa khi đường, nhà nông thôn lúc thiết kế, xây dựng không tính đến việc rung lắc do xe có trọng tải hàng chục tấn gây ra.

"Đường bê tông nông thôn thì có chút xíu à, mà xe chở cát thì toàn "3 chân, 4 giò" không thì đường xá, nhà cửa ai chịu được. Đợt trước có vài lần học sinh đi học về thấy xe chở cát to, sợ quá ngã xuống ruộng luôn. Quá bức xúc dân chúng tôi chặn xe 2 lần mời xã lên giải quyết, nhưng được bữa đầu, bữa hai rồi sau đó xe quá tải cũng hoạt động bình thường" - ông Nguyễn Hòa ở thôn Hà Giang, xã Sơn Giang bức xúc cho biết.

Trao đổi với PV Dân trí, ông Lê Thanh Dương, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: "Sau khi nhận phản ánh của người dân, UBND xã đã tiến hành nhiều cuộc đối thoại giữa dân và doanh nghiệp nhưng số lượng người tham gia rất ít. Về phía doanh nghiệp, thì chúng tôi đã yêu cầu thường xuyên tưới nước trên đường để giảm thiểu bụi, đồng thời phải có bãi tập kết phía ngoài, không đưa xe lớn vào trong khu vực đường bê tông nông thôn".

Yêu cầu là vậy, tuy nhiên ghi nhận vào ngày 2 và ngày 5/4, hàng loạt xe "hổ vồ" vẫn chở đầy ắp cát phăng phăng trên đường bê tông nông thôn.

Chưa có phép đã đưa thiết bị vào công trường để "hành sự"

Sự việc diễn ra công khai, thời gian dài được người dân nhiều lần kiến nghị

Theo hồ sơ cấp phép, được biết, đội xe chuyên chở cát này là của Doanh nghiệp tư nhân Vận tải - Xây dựng Hồng Nguyên (gọi tắt là doanh nghiệp Hồng Nguyên).

Dân khóc ròng vì xe hổ vồ chở cát hoành hành - 4

Mỏ cát của doanh nghiệp Hồng Nguyên.

Doanh nghiệp trên được UBND tỉnh Phú Yên cấp phép khai thác cát ở Mỏ cát thuộc thôn Hà Giang (xã Sơn Giang) từ ngày 07/8/2017. Thời hạn khai thác mỏ là 08 năm 04 tháng kể từ ngày ký giấy phép.

Mỏ có diện tích khai thác 2 hecta với trữ lượng 81.432m2; công suất được phép khai thác: 10.000m3/năm. Phương pháp khai thác của mỏ này là lộ thiên với sơ đồ: cát tại mỏ - xúc lên xe vận tải - đưa đi tiêu thụ.

Dân khóc ròng vì xe hổ vồ chở cát hoành hành - 5

Mỏ được cấp phép hình thức khai thác là lộ thiên.

Ngày 03/2/2021, doanh nghiệp Hồng Nguyên có tờ trình gửi Sở Xây dựng tỉnh Phú Yên đề nghị cho phép bổ sung công nghệ khai thác cát bằng bơm hút vì lý do: kể từ lúc được cấp giấy phép khai thác đến hết năm 2020, khối lượng cát khai thác được là 19.742m3 nên chưa đạt công suất 10.000m3/năm, gây thiệt hại kinh tế cho doanh nghiệp.

Cũng trong tháng 2, Sở Xây dựng và Sở TN&MT đã có văn bản kiến nghị UBND tỉnh Phú Yên chấp thuận đề nghị của doanh nghiệp. Tuy nhiên, đến nay UBND tỉnh Phú Yên vẫn chưa có văn bản đồng ý đề nghị trên.

Mặc dù chưa được cấp phép, nhưng doanh nghiệp Hồng Nguyên đã đồng loạt đưa 3 trang thiết bị cỡ lớn, trong đó có 2 thiết bị phục vụ việc hút cát, 1 thiết bị khai thác khoáng sản khác vào hiện trường.

Dân khóc ròng vì xe hổ vồ chở cát hoành hành - 6

Hàng loạt thiết bị "không phép" được doanh nghiệp đưa vào hiện trường mỏ cát.

Nói về thiết bị khai thác khoáng sản khác ở hiện trường mỏ cát, ông P.X.L nói: "Thiết bị đó là cái để làm vàng sa khoáng, ngày xưa tôi cũng làm vàng nên nhìn là tôi biết. Cát được bơm hút từ lòng sông, sau đó đổ lên máng chảy xuống lấy vàng. Mà thiết bị này chủ yếu hoạt động vào ban đêm, thấy dân và cán bộ ra là nó tắt ngay"

Dân khóc ròng vì xe hổ vồ chở cát hoành hành - 7

Thiết bị "lạ" được doanh nghiệp đưa vào mỏ để khai thác cát?.

Sau khi nhận được phản ánh của người dân địa phương, ngày 3/4, bà Cao Thị Hòa An - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Phú Yên cùng các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương đã kiểm tra thực tế khu vực mỏ cát.

Tại đây, bà Cao Thị Hòa An yêu cầu doanh nghiệp Hồng Nguyên phải tạm dừng ngay việc đưa thiết bị khai thác cát bằng hình thức bơm hút vào khu vực mỏ. Đồng thời yêu cầu UBND huyện Sông Hinh có báo cáo về vụ việc.

Dân khóc ròng vì xe hổ vồ chở cát hoành hành - 8

Vào ngày 5/4, khi thấy PV tác nghiệp hàng loạt trang thiết bị dừng khai thác...

Dân khóc ròng vì xe hổ vồ chở cát hoành hành - 9

...dù trước đó chừng 15 phút, 1 xe tải chở đầy cát từ mỏ này chạy ra QL29 đi về hướng tỉnh Đắk Lắk.

Đến ngày 5/4, UBND huyện Sông Hinh có văn bản kiến nghị UBND Phú Yên xem xét chưa cho phép doanh nghiệp Hồng Nguyên bổ sung công nghệ khai thác bằng biện pháp hút cát, dù trước đó cũng đơn vị này thống nhất đề xuất trên.

"Qua kiểm tra cho thấy, tuy chưa được UBND tỉnh cho phép nhưng doanh nghiệp vẫn chuẩn bị các trang thiết bị để vận hành hút cát thử nghiệm; biện pháp khai thác này tiềm ẩn nguy cơ khai thác quá độ sâu, vượt phạm vi, đãi vàng sa khoáng… kiến nghị UBND Phú Yên xem xét chưa cho phép doanh nghiệp tư nhân Hồng Nguyên bổ sung công nghệ khai thác bằng biện pháp hút cát" - văn bản do ông Đinh Ngọc Dạn, Chủ tịch UBND huyện Sông Hinh gửi UBND tỉnh Phú Yên có đoạn.

Trao đổi với PV Dân trí, Chủ tịch UBND huyện Sông Hinh cho biết, UBND huyện cũng đã yêu cầu doanh nghiệp đưa các thiết bị "không phép" ra khỏi hiện trường, nếu doanh nghiệp không thực hiện sẽ cưỡng chế.

Bài 2: Cát chở "lậu" ùn ùn ra ngoài địa bàn, chính quyền nói "chưa nghe"